Bart Bruneel (manager transport logistiek en havens bij VDAB OVL) en Tomas Quaethoven (arbeidsmarkt adviseur OVL – evoluties arbeidsmarkt en adviezen centraal voor Vlaanderen) van VDAB delen als deel van de harde kern hun expertise en ervaring in arbeidsbemiddeling en beroepsopleidingen. Ze benadrukken in dit interview met TLV magazine de cruciale rol van sterke samenwerkingen met partners en delen inzichten in de uitdagingen en kansen op de arbeidsmarkt.

Interview: Evy Van Der Paelt, Shannon Van den Borre

TLV magazine: Waarvoor staat VDAB?

Bart Bruneel: De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. We mogen die ‘B’ niet vergeten want dat is een belangrijke pijler in ons dienstverleningsverhaal.

Waar staan we voor? Arbeidsbemiddeling/(beroeps)opleidingen en competentieversterking. Dit zijn de twee voornaamste clusters waarrond we ons organiseren en die zijn nauw aan elkaar verbonden.

Tomas Quaethoven: We zijn daar over de jaren heen ook zeker sterk in gegroeid met partnerwerkingen enzovoort. We zijn ook dataregisseur wat betreft één van de pijlers.

Bart: Bij arbeidsbemiddeling heb je twee zaken. Je bemiddelt tussen twee partijen: werkgevers en kandidaat werknemers. Die twee kanten zijn net écht de sterkte van VDAB om daartussen te staan en die twee te verbinden.

TLV: Wat zijn de kerntaken?

Bart: De kerntaak is activeren van mensen die werk zoeken (of die niet zoeken maar waar we een kleine duw moeten geven). Daarvoor hebben we alle mogelijke dienstverleningskanalen mee uitgebouwd. Gaande van directe bemiddeling (directe vacatures voorstellen die passend zijn bij hun profiel) tot partners inschakelen die een langere en intensievere begeleiding kunnen voorzien. Werk is uiteraard altijd de doelstelling bij het activeren.

Het kan alles zijn: opleiding, begeleiding, specifieke activiteiten opzetten voor specifieke doelgroepen. Maar om terug te komen op onze kerntaak ‘bemiddelen’, is het uiteraard ook belangrijk de werkgevers te informeren. Als je een vacature hebt of mensen zoekt, waar vind je die dan? Wat is er beschikbaar en hoe kan VDAB ondersteunen om jouw vacatures ingevuld te krijgen via verschillende mogelijkheden. Maar onder andere ook wat een werkgever zelf kan doen om de vacature ingevuld te krijgen?

Instrumenten zoals individuele beroepsopleiding in de onderneming (IBO) zijn hier een veel voorkomend antwoord. Het is een heel belangrijk en wijdverspreid instrument maar is nog steeds onderbenut vandaag.  

Tomas: Dat activeren is belangrijker dan ooit vandaag. We zitten met een heel krappe arbeidsmarkt met een lage werkloosheid. We proberen zo mensen die niet beroepsactief zijn, via het pad van werkloosheid naar werk te leiden maar dat blijven moeilijkere doelgroepen.

Bart: De terminologie die nu recent gebruikt wordt is dat we klanten moeten kunnen ‘verleiden’ met een ongelofelijk onweerstaanbaar aanbod. Dat is net een andere invulling. We proberen zo die meer complexe doelgroepen (met bijvoorbeeld een vervangingsinkomen) zo snel mogelijk actief in het reguliere circuit terecht te laten komen. Alle mogelijkheden staan open om voor iedereen zo een passend mogelijk aanbod te vinden.

We hebben een groeiend aandeel aan mensen die activering beogen. Het gaat eigenlijk over mensen die zonder verplichting of druk richting de arbeidsmarkt net een ‘duwtje’ moeten krijgen in de richting van die arbeidsmarkt. We moeten hiervoor echt vlot samenwerken met partners om mensen in die situatie terug mee te activeren en laten participeren aan de arbeidsmarkt.

TLV: Hoe heeft VDAB de arbeidsmarkt de voorbije jaren zien evolueren?

Tomas: Wat mij betreft naar een structurele knelpunteneconomie. De lijst van knelpuntberoepen blijft maar groeien. Ongeveer één op drie beroepen die VDAB definieert in de classificatie is een knelpuntberoep. Kijken we naar vacatures, gaat dat al snel rond de 70 tot 90 procent van de beroepen die knelpuntvacatures zijn. We hebben momenteel nochtans een zeer lage werkloosheid. Het aantal uitkeringsgerechtigden is vandaag slechts nog maar de helft van onze werkzoekende klantengroep. De rest komt eerder uit de niet-beroepsactiviteit die we nu noodgedwongen proberen te activeren. We krijgen dat ook moeilijk opgelost. Er is op die manier een groot tekort aan specifieke profielen zoals leerlingen uit de STEM-richting of mensen met een technische achtergrond. De vraag naar afgestudeerde profielen met specifieke opleidingen stijgt elk jaar terwijl het aanbod juist daalt.

Bart: Naast de zaak van de knelpuntberoepen zijn de stijgende energie- en loonkosten ook een evolutie op de Belgische arbeidsmarkt. Kort na de start van de oorlog in Oekraïne zijn de kosten voor energie sterk gestegen. Door de typerende inflatie zijn zo ook automatisch de lonen geïndexeerd van Belgische werknemers. Dit bracht ons onmiddellijk in een concurrentienadeel en speelt onze economie ook zeker parten. Er zijn vooral grote problemen voor de industriële sector door deze stijgende kosten.

Aanvullend zijn we dus vooral rond die activering bezig. Daarnaast bekijken we ook continu hoe we gaan tegemoetkomen aan de noden van bedrijven. Traditioneel is dit altijd een productiviteitsgroei geweest. Hoewel we in Vlaanderen altijd koploper geweest zijn van deze productiviteitsverhoging, begint dit nu ook te krimpen. Ten derde is er ook nog de arbeidsmigratie. Hier gaan we ook gerichter een plan van aanpak gebruiken voor een vlotte tewerkstelling in één van de vele knelpuntberoepen.

Tomas: Productiviteit is iets waar we sterk op moeten inzetten om de productie in België te houden. Door de hoge loonkosten moeten we concurreren op andere manieren, in dit geval door een hogere productiviteit.

‍TLV: Hoe heeft VDAB zich in de loop der jaren ontwikkeld en welke belangrijke mijlpalen heeft de organisatie bereikt?

Bart: De uitdaging om richting 80 procent werkzaamheid te gaan, hebben we vanuit VDAB sterk aan bijgedragen. In sommige provincies hebben we deze kaap zelfs al behaald.

In vergelijking met buurland Nederland, scoren we qua tewerkstelling iets lager maar met een veel groter aandeel aan fulltime tewerkstellingen.

Ondanks het feit dat het aantal mensen op gewone werkloosheid een krimpende vijver is, slagen we er wel in om een ruim aandeel(40 tot 50 procent) van klanten uit een ander stelsel aan het werk te krijgen. Het feit dat we dit volume binnen deze legislatuur kunnen bereiken, is een mijlpaal die we zelf ook niet verwacht hadden. Dit toont het grote belang aan van onze samenwerkingen met externe partners.

“Vaak is het beroep zelf niet het probleem, maar de weg ernaartoe.”

‍TLV: Wat zijn momenteel de grootste uitdagingen op de arbeidsmarkt? Hoe schatten jullie de toekomst in?

Tomas: Het is een werk van lange adem. De structurele knelpunteneconomie waar we ons vandaag in bevinden, krijg je niet zomaar opgelost. Er zijn verschillende paden en randvoorwaarden (onderwijs, energie, lonen, mobiliteit,...) waar men zich van bewust is. Hopelijk zal er ook aan gewerkt worden om dat pad, richting 80 procent werkzaamheid en zo een afslanking van de knelpunteneconomie te bereiken.

Werkgevers meer inclusief laten rekruteren zal ook een grotere uitdaging worden voor de toekomst. Daarnaast is er ook een stijgend aandeel in langdurige zieken en dat heeft voor een stuk te maken met het maatschappijbeeld maar ook met de werkbaarheid van werk. De werkbaarheid van werk moet ook zeker verbeteren en daarmee kunnen we mogelijks die groeiende lijst van langdurige zieken ook inkorten.

Al die paden, als we die allemaal kunnen aanpakken, dan zie ik het zeker positief in. Dan kunnen we naar die 80 procent werkzaamheid gaan en ook een maatschappij creëren waar minder discriminatie aanwezig is, bijvoorbeeld.

Als je dat allemaal kan aanpakken, krijg je natuurlijk een gelukkigere maatschappij. Bij de VDAB blijven we positief. Je merkt ook bij de bedrijven dat er nog steeds veel zin is om te ondernemen en te groeien. Werkgevers staan vandaag alvast meer open om die knelpunten aan te pakken.

TLV: Hoe kunnen werkgevers omgaan met de vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt?

Tomas: Opleiden en nog eens opleiden. Levenslang leren en samenwerking met onderwijs zijn ook belangrijk maar een goed retentiebeleid is cruciaal.

Bart: Investeren in medewerkers is inderdaad zeer belangrijk vandaag.

Tomas: Het is belangrijk om mensen geïnteresseerd te houden. Rekening houden met work-life balance bijvoorbeeld, opleidingen aanbieden, etc.

Bart: Groeien is niet altijd promoveren, het is ook zich verder kunnen ontwikkelen.

‍
‍TLV: Welke specifieke acties zet VDAB op voor de transport – en logistieke sector?

Bart: We hebben de klassieke arbeidsbemiddeling en invulling van vacatures door de juiste kandidaten te vinden. Dat hebben we in heel Vlaanderen. Op niveau van een aantal beroepen is er nog een groot potentieel. De drempel is niet altijd het beroep maar de weg er naartoe. Het behalen van een rijbewijs, de taal, examens, enzovoort. Als VDAB gaan we actief bekijken hoe we bepaalde processen haalbaarder kunnen maken. We bieden vandaag bijvoorbeeld de mogelijkheid tot het maken van specifieke examens (zoals Code 95) in andere talen met behulp van tolken. Zo verlagen we de drempel tot bepaalde beroepen en creëren we een groter aanbod aan, bijvoorbeeld, nieuwe potentiële chauffeurs of magazijniers.

We zetten ook maximaal in op eigen capaciteit om opleidingen aan te bieden voor vrachtwagenchauffeurs. Dit doen we in samenwerking met SFTL. Zo proberen we het aanbod in volume te verhogen waar we weten dat er een tekort is. We hebben twee eigen opleidingscentra maar we hebben ook een samenwerking met Syntra voor de opleiding tot vrachtwagenchauffeur.

We hebben verschillende beroepen binnen transport en logistiek waar men een weg in kan vinden via bijvoorbeeld IBO. Er zijn vandaag ook IBO-trajecten met taalondersteuning maar ook algemene jobcoaching. We werken hiervoor samen met verschillende partners om die taalopleiding op de werkvloer te ondersteunen.
Dit is voor alle type beroepen. Verder werken we ook samen met lokale besturen en werken hier actief mee aan lokale projecten en ondersteunen allerlei initiatieven die een positieve invloed hebben op de arbeidsmarkt.

‍

We spraken met Tinie Verhulst, mede-zaakvoerder van Euro Tap Rent en Joti Trans over ondernemen in tijden van crisis, normen en waarden als ondernemer en hoe ze, samen met haar man (Johan Cardon), niet alleen de uitdagingen van de sector overwonnen, maar ook hoe ze samen nieuwe wegen verkend hebben.

Interview: Shannon Van den Borre en Céline Heirwegh

TLV magazine: Kan je jezelf en het bedrijf eens kort voorstellen?

Tinie Verhulst: Ik ben Tinie en samen met mijn echtgenoot Johan zijn wij zaakvoerder van onze transportfirma Joti Trans en evenementenfirma Euro Tap Rent.

Mijn rol binnen onze ondernemingen richt zich voornamelijk op het financiële aspect en het personeelsbeleid. Ik zorg ervoor dat we financieel gezond blijven en dat ons team gemotiveerd blijft. Mijn echtgenoot focust zicht op het operationele gedeelte, waarbij hij ervoor zorgt dat onze projecten efficiënt en effectief worden uitgevoerd. Samen vormen we een sterk team, met een passie voor het leveren van uitstekende service in beide sectoren.

Tinie vertelt trots over enkele zaken die ze als zaakvoerders doen om hun medewerkers tevreden te houden. Ze benadrukt ook dat woorden van appreciatie een belangrijk gegeven zijn binnen de onderneming.

‍TLV: Hoe zijn jullie in de transportsector terecht gekomen?

TV: Johan was een jonge twintiger wanneer hij Euro Tap Rent oprichtte 26 jaar geleden. De groei van deze onderneming is te danken aan de drankencentrale van Johan zijn ouders. De ‘goesting’ om te ondernemen kwam bij Johan nadat ouder materiaal niet meer gebruikt kon worden bij de klanten van de drankencentrale. Hij maakte er dan een nieuwe tak van door deze te verhuren aan externen.

Twaalf jaar later werd ook Joti Trans geboren. Deze onderneming is ontstaan om met alle vergunningen in orde te zijn voor ons evenementenbedrijf. Wij vervoeren ook materiaal dat eigendom is van de brouwerijen, waardoor we een vervoersvergunning moeten hebben.
Dit heb ikzelf twaalf jaar geleden behaald, en mijn echtgenoot heeft dit tijdens de coronaperiode behaald.
‍
‍TLV: Wat is jullie visie op ondernemen? Welke zijn de waarden die jullie proberen uit te dragen?

TV: De waarden waar wij als ondernemers belang aan hechten zijn: kwaliteit, respect en eerlijkheid.

Wij streven altijd naar kwaliteit. Alles wat buiten gaat, moet tiptop in orde zijn. Kwantiteit is minder belangrijk dan de kwaliteit van onze producten. Het is dan ook ons uithangbord en ik merk dat dit ook voor onze klanten belangrijk is.

Als volgende waarde hebben we respect. We behandelen iedereen met respect. Onze klanten, ons team, ... Dit betekent dat we luisteren, elkaar waarderen en rekening houden met elkaar. Respect komt ook van twee kanten natuurlijk. Intern is dit zeer belangrijk. Zonder ons team zijn wij niets. In onderhandelingen met klanten merken we dat we soms meer op ons strepen moeten staan om onze eigen waarden aan de standaard te behouden, maar dat vind ik persoonlijk niet erg.

Verder is ook eerlijkheid een grote waarde. We zijn eerlijk in onze communicatie naar onze klanten én ons team. Omgekeerd verwachten we dit dan ook. Eerlijkheid stelt ons in staat om een reputatie op te bouwen als betrouwbare partner en werkgever. In een bedrijf zoals het onze, moeten we gewoon eerlijk zijn. We maken geen valse beloftes en zijn eerlijk en duidelijk naar onze klanten toe wat wel en niet kan.  

TLV: Op de website van Joti Trans lezen we dat jullie een 24/7 dienstverlening aanbieden. Hoe zorgen jullie ervoor dat jullie dit kunnen aanbieden? Proberen jullie je zo te onderscheiden van anderen?

TV: Dit heeft te maken met ons evenementenbedrijf. Bij depannages en defecten aan onze installaties, moeten we zo snel mogelijk in gang schieten om alles in orde te brengen. Daarvoor hebben wij techniekers van wacht in het weekend. Vroeger deed Johan dit allemaal zelf maar zoals veel mensen, hebben ook wij als ondernemers eens geproefd van een ‘normaal’ leven tijdens de coronaperiode. Erna hebben we snel besloten techniekers in te schakelen voor deze diensten.

TLV: Het grootste deel van jullie transportopdrachten zijn voor de horeca en evenementensector. Ik kan me voorstellen dat de coronaperiode zijn sporen heeft achtergelaten. Zijn jullie hier goed doorgekomen?

TV: Ons bedrijf richt zich inderdaad vooral op de evenementensector. Zo’n 85% van onze transportopdrachten zijn voor onze zusteronderneming Eurtaprent. De coronaperiode was een uitdagende tijd, maar daardoor zijn onze transportactiviteiten wel uitgebreid.

Toen ons evenementenbedrijf noodgedwongen stilviel, dwong ons dat om als ondernemers na te denken over alternatieve mogelijkheden. We vroegen ons af: ‘Wat kunnen we doen om ons team actief te houden?’.

Zo zijn we eerst gestart met rijden voor een postorderbedrijf, waarbij zowel een chauffeur als bijrijder nodig waren. Dan kwam ook het transport voor veevoeders erbij. Dieren moesten ook tijdens corona voorzien worden van eten. Ook het transport van afgedankt elektrisch materiaal is er nog bijgekomen en ten slotte het transport van ontsmettingsalcohol.

We zorgden uiteraard eerst dat we met alle vergunningen in orde zouden zijn. We hebben dan ook alle certificaten, waaronder de ADR-vergunning. Er is zelf intern een ADR-veiligheidsadviseur hiervoor. Ook voor het transport van afgedankt materiaal hebben we de nodige vergunningen.

Kortom, door corona hebben wij onze transportactiviteiten uitgebreid. Eenvoudig was het niet, maar dankzij onze flexibiliteit zijn we als volledig team sterker uit deze periode gekomen.

“We zeggen niet graag neen, we proberen het altijd wel op te lossen.”

‍TLV: De vergroening van de sector komt steeds hoger op de agenda van beleidsmakers. Zijn jullie bezig met duurzaamheid?

TV: Duurzaamheid is inderdaad belangrijk. We merken ook een grotere vraag naar duurzame processen bij onze klanten. We investeren in de aankoop van nieuwe voertuigen. We zijn zeker voorstander van elektrificatie van onze vloot, alleen is dit eerder een investering voor de verdere toekomst. Daarnaast hebben we ook zonnepanelen op ons bedrijfspand. We hebben ook een waterzuivering, zodat ons water gezuiverd wordt, en zo het water kunnen hergebruiken. Ook hebben we oog voor detail bij het scheiden van afval zoals papier, plastic, isolatie, afgedankt elektronisch afval, GFT, enzovoort. Zo wordt de hoeveelheid afval die naar de stortplaats gaat ook verminderd.

TLV: Wat is voor het bedrijf vandaag de grootste uitdaging?

TV: Het vinden en behouden van gekwalificeerd personeel blijft een uitdaging. Dan spreken we vooral over chauffeurs en technisch personeel. Onze chauffeurs zijn ook een uithangbord. Daarom zijn we wel zeer streng om de juiste kandidaat te vinden. Niet zomaar iedereen kan bij ons beginnen. Wij zijn selectief, omdat het contact met de klant van uiterst belang is. De persoonlijke uitstraling en sterke communicatie zijn twee belangrijke aspecten voor potentiële kandidaten. In onze sector en in ons bedrijf is de functie niet alleen ‘chauffeur’ zijn. Communicatie met de klant gebeurt veel en is dus ook belangrijk. Nauwkeurigheid is een volgend belangrijk puntje. Onze documenten moeten met oog voor detail en correctheid ingevuld worden.

Wij proberen personeel aan te trekken door veelzijdige functies en verschillende statuten open te stellen. We hebben bijvoorbeeld een collega vandaag die gestart is als jobstudent en zo via IBO en interne opleiding doorgestroomd is naar een voltijdse functie.
‍
‍TLV: Noem één belangrijke les die je als ondernemer geleerd hebt.

OF noem één noemenswaardig moment als ondernemer die je nooit zal vergeten.

TV: Er is een specifiek moment dat ik nooit zal vergeten. Het was vrijdag 13 maart 2020, de periode wanneer het coronavirus uitbrak. We waren toen verplicht om tegen ons team te zeggen dat ze vanaf maandag voorlopig niet meer konden komen. Dit deed ongelooflijk veel pijn. Deze crisis heeft ons laten zien hoe snel de zaken kunnen veranderen, en hoe kwetsbaar we zijn. Er was heel wat onzekerheid. In één oogwenk stonden we voor ongekende uitdagingen, waarbij onze bedrijfsactiviteit volledig tot stilstand kwam. Ik heb snel geschakeld in het financiële voordeel van onze onderneming. Alle onnodige kosten werden onmiddellijk geschrapt en stopgezet. Denk maar aan verzekeringen, elektriciteit, enzovoort. Deze periode was voor mij persoonlijk heel zwaar. Ik ben mezelf echt tegengekomen. Het was een test voor mijn veerkracht en creativiteit als ondernemer. Ik geloof wel dat ik er sterker ben uitgekomen.

Er is gelukkig ook een mooie wending aan dit verhaal, in de coronaperiode hebben we onze kantoorhond Tito verwelkomt in ons gezin.  We hadden veel tijd om te wandelen en Tito heeft ons geholpen door deze zware periode.

TLV: Wat vind je het leukst aan je job en de sector?

TV: Het meest boeiende aan mijn rol als zaakvoerder van een transportfirma is de uitdaging om onze financiële gezondheid te waarborgen. Daarnaast ook ons personeel motiveren. Onze medewerkers zijn het hart van ons bedrijf. Erkenning van hun harde werk is voor mij een must.  

We rijden bijvoorbeeld ook nooit onder de prijs. Dat is ons principe. Wanneer klanten niet betalen, stoppen we de samenwerking. We hanteren soms zelf een voorafbetaling om financiële zekerheid te garanderen.

Ik ben ervan overtuigd dat we hierdoor ook een sterke en gezonde onderneming zijn. We hebben een reputatie kunnen opbouwen van hoge kwaliteit en goede service waardoor we vandaag aan deze financiële principes kunnen vasthouden.  

TLV: Hoe helpt TLV jouw bedrijf?

TV: TLV houdt ons op de hoogte van relevante wetgeving. Hun lobbywerk verzekert dat onze belangen vertegenwoordigd worden op politiek niveau. Ze staan ook altijd klaar om snel antwoord te geven op onze vragen. Wanneer ik raad vraag aan TLV krijg ik dezelfde dag ook antwoord. Ik ben dan ook heel tevreden over de dienstverlening.

‍

"Een glimp in het leven van Patrick, een gepassioneerde vrachtwagenchauffeur die al 37 jaar lang nationale en internationale wegen over reist op vier wielen..."
‍

Nieuwe medewerkers bij TLV worden voorgesteld aan de wereld van transport door een mini-stage bij een transportbedrijf tijdens hun eerste werkweken. Ze gaan één dag mee met een vrachtwagenchauffeur en worden zo ondergedompeld in de dagdagelijkse realiteit. Het is belangrijk om een goed beeld te krijgen van de sector en het beroep om zo transporteurs het best te kunnen bijstaan.

Shannon Van den Borre, nieuw bij TLV als marketing, communicatie en event coördinator, mocht één dag het beroep van chauffeur meebeleven. Met jarenlange ervaring in het vak, neemt Patrick Van de Maele, chauffeur bij Trans Europe Express (TEE), ons mee op weg door zijn leven als vrachtwagenchauffeur.

‍Interview en verslag: Shannon Van den Borre
‍
‍De dag begint wanneer ik me aanmeld bij de balie van Trans Europe Express (TEE) in Erpe-Mere. Het is nog vroeg, maar ik word onmiddellijk ontvangen met een glimlach. Patrick stond al grapjes te maken bij de planning en de sfeer zat duidelijk al goed. We bereiden ons voor op de rit van vandaag door veiligheid schoenen, een helm en een fluojas klaar te nemen. Patrick overloopt met mij kort de planning, neemt nog een koffie voor onderweg en zo staan we beiden klaar voor de rit naar de eerst klant.

De vluchteling

Patrick en ik maken kort even kennis en al snel blijkt dat hij al jarenlange ervaring heeft als beroepschauffeur. Patrick vertelt me over de weg die hij afgelegd heeft als chauffeur en waar het allemaal begon. “Mijn schoonvader is de persoon die me geïnspireerd heeft om in de transportsector te starten. Collega-chauffeurs en vrienden kenden hem als ‘de vluchteling’ vanwege de lange afstanden die hij aflegde met de vrachtwagen.”, vertelt hij ludiek.  Hoewel zijn oorspronkelijke passie toch wielrennen was, moest hij na een spijtig ongeval tijdens zijn wielrencarrière nieuwe keuzes maken. Uiteindelijk trok de vrijheid van chauffeur, zowel op de weg als in de verdere internationale ritten, hem aan. Patrick vertelt mij met veel fierheid over TEE en de fijne werksfeer. Hij benadrukt dat er met veel respect en zorg omgegaan wordt met de werknemers.

De weg lijkt me uitzonderlijk rustig voor een woensdagochtend tijdens een spitsuur. Deze situatie brengt ons naar een volgend onderwerp: Merkt Patrick een groot verschil aan chauffeur zijn vandaag of vroeger? Hij hoeft er niet lang over na te denken. Voor hem is het verschil groot. Het toegenomen verkeer en de gestegen werkdruk door striktere controle op rij- en rusttijden zijn het eerste antwoord.
‍
“Tot een aantal jaren terugging het bij chauffeurs vooral over zoveel mogelijk rijden. Vroeger was er ook meer ruimte voor sociale interactie tussen chauffeurs. Vandaag is er grote concurrentie tussen chauffeurs en bedrijven onderling. Wanneer ik startte als chauffeur was er echt een groepsgevoel, een community. Iedereen hielp elkaar en je was gewoon chauffeur, los van je nationaliteit of voor wie je reed. Vandaag ervaar ik dat, jammer genoeg, veel minder.”, voegt Patrick eraan toe.

Ondertussen komen we aan bij de eerste klant. Het is niet onmiddellijk duidelijk waar we verwacht worden voor aanmelding en administratie. Na telefonisch contact met de planning bleek dat ook zij geen wijzigingen mee gekregen hebben. We proberen de juiste locatie dus zelf te zoeken. Na een tijdje, vinden we onze weg naar de ontvangstbalie en de weegbrug. Onze wachttijd loopt hier al snel op tot een vol uur.

Rust in de cabine

Het geeft mij de ruimte om Patrick te vragen hoe hij een typische dag voor zichzelf als vrachtwagenchauffeur zou omschrijven.  
Het wordt me snel duidelijk dat de nationale ritten eerder een uitzondering zijn voor hem. Zijn werkweek begint doorgaans al op zondagavond met het klaarleggen van zijn spullen voor de internationale ritten die hij maakt. Op maandagochtend vertrekt hij vroeg richting TEE, hij haalt zijn trailer op en vertrekt dan liefst zo snel mogelijk naar de eerste klant. “De dag is echter allesbehalve voorspelbaar. Onderweg naar mijn bestemming moet ik vaak omgaan met files, wachttijden en andere onverwachte obstakels.”, legt Patrick nog uit.  

Het valt me ineens op dat de radio helemaal niet aanstaat in de cabine. Ik vraag Patrick of dit een bewuste keuze is. “Tijdens het rijden geniet ik van de rust in mijn cabine, zonder enige afleiding van de radio.”, aldus Patrick.

Een vriendelijke broer in Zuid-Frankrijk

De aanmelding bij de klant en een eerste keer wegen zijn net achter de rug. We rijden nu naar de locatie waar de goederen ingeladen zullen worden. Dit verloopt heel snel. We gaan terug richting de weegbrug om alle administratie in orde te brengen. Drie kwartier later zijn we onderweg naar een volgende stop waar we kort na de middag zullen aankomen.

Vanwege onze aankomst tijd, zijn ook de medewerkers van onze volgende stop in middagpauze. Patrick en ik maken daar gebruik van om wat leuke herinneringen boven te halen aan zijn internationale ritten. Hij vertelt me met veel enthousiasme over de mooie landschappen die hij tijdens deze ritten heeft mogen zien. Ik vraag hem naar één specifiek verhaal die hij zich voor altijd zou herinneren. Een verhaal uit Zuid-Frankrijk komt boven. Een hartverwarmend verhaal over hoe hij door een lokale boer werd ontvangen met koffie en een diepgesprek had vroeg in de ochtend voor hij zijn vrachtwagen zou laden. “Vroeger waren dergelijke gastvrije momenten niet ongewoon”, zegt Patrick mij.  “Maar vandaag de dag zie ik een grote verandering naar sneller laden en lossen, met minder ruimte voor een fijne babbel.”, voegt hij toe met enige teleurstelling in zijn stem.

"Ik hou er van om een hele week op weg te zijn richting het zuiden. De planning weet dat ik hun dan bedank voor de week vakantie".

Ik werd benieuwd naar mogelijke verrassende aspecten van zijn werk waar mensen misschien niet aan zouden denken. Iets wat mij bij de eerste stop onmiddellijk opviel was dat onze taak niet enkel laden en lossen was. Patrick gaat akkoord en voegt toe: “Veel mensen realiseren zich niet dat ons werk meer omvat dan alleen van punt A naar punt B rijden. We komen op diverse locaties binnen een bedrijf voordat we daadwerkelijk kunnen laden en lossen. Vaak moeten we ook nog zelf de handen uit de mouwen steken bij het laad- en losproces.”

Genieten van de kleine dingen

Hij kaart ook het onderwerp van verkeersveiligheid aan. Ik hoor enkele schrijnende verhalen van zware ongevallen te wijten aan onderschatting van de remafstand van een vrachtwagen.

We rijden richting West-Vlaanderen. Het veranderend landschap brengt me bij de vraag:

“Wat zijn enkele van de beste uitzichten die je hebt gezien tijdens het rijden, en welke routes zijn het meest indrukwekkend?”. Patrick vertelde me al dat hij heel erg geniet van internationale ritten. De planning weet ondertussen dat ze deze ritten zonder moeite aan hem kunnen geven. Het Zuiden spreekt hem het meeste aan.
“De combinatie van prachtige landschappen en gastvrije culturen maakt deze ritten voor mij eerder een plezierreis dan werk.”, lacht Patrick.

Patrick en ik zijn ondertussen een halve dag op weg samen. Uit onze gesprekken merk ik dat hij een zeer rustig persoon is die wel graag een babbeltje slaat. Ik vroeg hem dan ook, uit nieuwsgierigheid, waar hij zoal het meest van geniet tijdens zijn ritten alleen.
De landschappen onderweg en een tas koffie was zijn antwoord. Genieten van de kleine dingen des levens dus.

We zijn aangekomen bij een volgende klant. Ook hier krijgen we te maken met lange wachttijden voor het lossen van onze goederen. Wat sterk opvalt, is dat er heel wat verkeer is bij deze site en er maar weinig ruimte is voor een gesprek dat los staat van transport kwesties. Langdurige blikken onze richting uit doen me verder ook vermoeden dat men het niet dagelijks meemaakt een vrouw te zien in de cabine.

Ikzelf voel me toch al wat vermoeid worden door te focussen op de weg en onze gesprekken. Ik vraag Patrick hoe hij alert en geconcentreerd blijft tijdens zijn lange uren achter het stuur. “Over het algemeen heb ik weinig moeite met lange ritten. Als ik echt een antwoord zoek, zou ik zeggen dat een koffietje mij wel helpt.”, zegt Patrick vlotjes. Hij is deze ritten duidelijk gewoon en heeft er al veel langere achter de rug.

In de cabine zie ik toch wat technische snufjes zoals dodehoekcamera’s, tachograaf en een GPS aanwezig. Ik ben benieuwd welke technologieën hem helpen bij zijn job.

Blijkt dat de komst van de GPS zijn werk aanzienlijk heeft vergemakkelijkt. Patrick vertelt mij verhalen over hoe hij vroeger met een kaart zich moest navigeren. Patrick is ook niet verlegen en legt uit dat hij vroeger wel vaker bij bedrijven of tankstations binnenstapte om de weg te vragen. “Zo heb ik ook een woordje Italiaans geleerd.”, vertelt hij trots.

In de namiddag wijzigt Patrick zijn planning plots. Door vertraging in de voormiddag is één van de klanten weggevallen en vervangen door een nieuwe, meer gelegen op onze route. Patrick stemt nog even af met de planning en start zo zijn nieuwe route.

Het stresspijl stijgt lichtjes, want de voorspelde aankomsttijd is later dan de openingsuren van het bedrijf. We komen uiteindelijk net op tijd aan en worden opgewacht voor het laden van onze laatste lading van vandaag. Nadat alles ingeladen is, vertrekken we terug richting Erpe-Mere om onze werkdag af te sluiten.

Het was interessant om het leven van een vrachtwagenchauffeur zoals het dagdagelijks is mee te mogen maken. Er komen heel wat onverwachte situaties en herplanning bij kijken waar je niet direct bij stilstaat. Moe maar voldaan kijken Patrick en ik even terug op hoe de dag verlopen is en neem ik afscheid van hem.

‍